Niet terugbetalen lening levert onder omstandigheden verduistering op

Het niet terugbetalen van een lening, levert onder omstandigheden verduistering op. Dat volgt uit HR 7 januari 2014, ECLI:NL:HR:2014:32. In die zaak was volgens de Hoge Raad doorslaggevend dat verdachte 1,5 jaar na het “lenen” van de geldbedragen het geld nog niet had teruggegeven ondanks zijn toezegging het geld binnen 1,5 uur respectievelijk dezelfde dag terug te brengen. De uitspraak neigt dus sterk naar een vorm van bedrog die maakt dat de handeling van verdachte hier als verduistering werd aangemerkt. Bij een normale geldlening, die niet wordt terugbetaald, speelt dat niet.

Beoordelingskader verduistering

Van toe-eigenen in de zin van art. 321 Sr is sprake indien een persoon zonder daartoe gerechtigd te zijn als heer en meester beschikt over een goed dat aan een ander toebehoort.” ( HR 2 oktober 2012, ECLI:NL:HR:BV8280). Uit de jurisprudentie van de Hoge Raad volgt dat uit de bewijsmiddelen moet volgen dát iemand als heer en meester over een goed is gaan beschikken. Het als ‘heer en meester over een goed beschikken’ kan bijvoorbeeld volgen uit het feit dat iemand een geleend goed probeert te verkopen of dat blijkt dat iemand het goed voor zichzelf wil behouden. Het enkele feit dat iemand een auto huurt en deze niet op tijd terug brengt, is daarvoor niet voldoende.

Uit de bewijsmiddelen moet blijken dat de verdachte als heer en meester over het geld heeft beschikt. Het enkele niet terugbetalen van een lening niet zonder meer als verduistering kan worden gekwalificeerd, omdat het als heer en meester over geleend geld beschikken niet wederrechtelijk is. Het is juist de essentie van de leenovereenkomst dat dit met toestemming van de uitlener gebeurt. Om van verduistering te kunnen spreken moet er meer aan de hand zijn, zoals het niet terugbetalen ondanks herhaalde aanmaningen, maar ook in dat geval kan het niet terugbetalen van een geldlening ook uitsluitend als een civielrechtelijke aangelegenheid worden gezien, Zie de conclusie van de A-G mr. Jörg bij HR 3 juli 2012, ECLI:NL:PHR:2012:BW5723.